วารสารเชิงวิชาการและการรักษาสัตวป่วยเพื่อผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์
วารสารเชิงวิชาการและการรักษาสัตวป่วยเพื่อผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์

หมายเลขหัวข้อ 28.3 โภชนาการ

เมื่อใดที่เราควรพิจารณาให้อาหารเปียก

เผยแพร่แล้ว 20/11/2021

เขียนโดย Jess L. P. Benson และ Megan L. Shepherd

สามารถอ่านได้ใน Français , Deutsch , Italiano , Español และ English

อาหารกึ่งแห้งและอาหารเม็ดสำหรับสัตว์ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นในปัจจุบันแต่อาหารเปียกสำหรับสัตว์ก็มีลักษณะเฉพาะที่เป็นข้อได้เปรียบในบางสถานการณ์ สัตวแพทย์ Megan Shepherd และ Jess Benson จะมาสรุปจุดเด่นของอาหารเปียกและให้ความเห็นว่าควรเลือกอาหารอย่างไรให้เหมาะสมกับสภาพของสุนัขและแมว (แปลโดย น.สพ. พีระ มานิตยกุล)

เมื่อใดที่เราควรพิจารณาให้อาหารเปียก

ประเด็นสำคัญ

อาหารเปียกอาจมีข้อได้เปรียบมากกว่าอาหารกึ่งแห้งและอาหารเม็ดในบางสถานการณ์

การให้อาหารเปียกจำเป็นต้องมีการประเมินสุขภาพของสัตว์เลี้ยง ประวัติการกินอาหาร และงบของเจ้าของสัตว์เลี้ยงก่อน ทั้งยังต้องซื้ออาหารจากผู้ผลิตที่ไว้ใจได้

บทนำ

สัตว์เลี้ยงส่วนมากมักได้รับอาหารสำเร็จรูปที่มีขายในท้องตลาด มีสัตว์เลี้ยงปริมาณไม่มากนักที่กินอาหารเปียกเป็นหลัก 1 โดยที่แมวมักจะกินอาหารเปียกมากกว่าสุนัข 2 เจ้าของสัตว์มักมาปรึกษาสัตวแพทย์ถึงการเลือกชนิดของอาหารที่ดีที่สุดให้แก่สัตว์เลี้ยงและบทความสั้นๆนี้จะสรุปจุดเด่นบางประการของอาหารเปียกเพื่อนำไปพิจารณาใช้

ข้อมูลสำคัญ

อาหารเปียกจะมีความชื้นอยู่ร้อยละ 60-80 ซึ่งตรงข้ามกับอาหารกึ่งเปียกที่มีความชื้นอยู่ร้อยละ 25-35 และอาหารเม็ดที่มีเพียงร้อยละ 10 3 อาหารเปียกจะมีการเติมส่วนผสมที่ทำให้เกิดเจลเช่นไฟเบอร์ที่ละลายน้ำได้ 4 แป้ง กลูเตนข้าวสาลี และพลาสมาจากสัตว์ที่ผ่านกระบวนการ spray-dried 5 ส่วนผสมที่ทำให้เกิดเจลไม่ส่งผลต่อการย่อยของสารอาหารหลัก (macronutrient) แต่สารอาหารรอง (micronutrient) 5 6อย่างซีลีเนียม 7 โซเดียมและโพแทสเซียม 8 จะมีชีวปริมาณสารออกฤทธิ์ (bioavailability) ที่ต่ำกว่าเมื่ออยู่ในอาหารเปียกซึ่งอาจเป็นผลมาจากส่วนผสมที่ทำให้เกิดเจล 5 นอกจากนี้ไธอามีน (thiamine) ซึ่งเป็นสารอาหารสำคัญที่สลายตัวเมื่อโดนความร้อน พบว่ามีปริมาณต่ำในอาหารเปียกชนิดที่มีลักษณะคล้ายตับบดและอาหารเปียกที่ผลิตโดยบริษัทขนาดเล็กบางแห่ง 9 อาหารเปียกที่ดีควรมีปริมาณทอรีน (taurine) สูงกว่าในอาหารแห้งเพื่อสร้างความสมดุลกับปริมาณ bile acidที่หลั่งออกมามากขึ้นและทำให้เกิดการสลายทอรีนโดนจุลชีพมากกว่าเมื่อเทียบกับอาหารแห้ง 10

จุดเด่นของอาหารเปียก

อาหารเปียกมีข้อได้เปรียบบางประการเมื่อเทียบกับอาหารแห้งหรือกึ่งแห้ง ทั้งยังมีความน่ากินสูงเพราะมีกลิ่นที่หอมและมีเนื้อสัมผัสที่หลากหลายกว่า

รูปที่ อาหารเปียกมีข้อได้เปรียบบางประการเมื่อเทียบกับอาหารแห้งหรือกึ่งแห้ง ทั้งยังมีความน่ากินสูงเพราะมีกลิ่นที่หอมและมีเนื้อสัมผัสที่หลากหลายกว่า © Shutterstock

มีรายงานว่าอาหารเปียกมีความน่ากินสูงกว่าอาหารแห้ง 11 12 ส่วนหนึ่งเป็นเพราะอาหารเปียกมีปริมาณโปรตีนสูงกว่าอาหารแห้ง 13 จึงมีความน่ากินมากขึ้นโดยเฉพาะกับแมว อาหารเปียกมีปริมาณไขมันสูงกว่าอาหารแห้งซึ่งเพิ่มความน่ากินโดยรวม 14 (รูปที่1) นอกจากนี้ยังมีกลิ่นที่หอมกว่าและมีเนื้อสัมผัสที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็นแบบตับบดหรือแบบชิ้นเนื้อในน้ำเกรวี่ 15 ถึงแม้ว่าสัตว์เลี้ยงหลายตัวจะชอบกินอาหารเปียกแต่ก็มีบางตัวที่ชอบอาหารแห้งมากกว่าอาหารเปียกอย่างเด่นชัด 16

ปริมาณความชื้นในอาหารเปียกที่สูงอาจลดปริมาณแคลอรีโดยรวมที่สัตว์กินต่อมื้อ 17 และอาจช่วยในการคุมน้ำหนักในแมวได้ 18 แต่อาหารแห้งที่มีส่วนผสมของเส้นใยที่ไม่ละลายน้ำสามารถทำให้สัตว์มีน้ำหนักลดลงได้ดีเช่นกัน ค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าและลักษณะของอาหารเปียกที่เสียง่ายกว่าอาหารแห้งอาจช่วยลดโอกาสในการให้อาหารมากเกินไป อย่างไรก็ตามอาหารเปียกมีปริมาณไขมันสูงกว่าอาหารแห้งทำให้มีแคลอรีเป็นสัดส่วนสูงกว่าเมื่อเทียบกับมวลอาหารแห้ง

ข้อบ่งชี้ที่เด่นที่สุดที่จะแนะนำให้ใช้อาหารเปียกคือสัตว์ที่มีปัญหาโรคระบบปัสสาวะซึ่งต้องการเจือจางปัสสาวะ (urine dilution)

รูปที่ 2 ข้อบ่งชี้ที่เด่นที่สุดที่จะแนะนำให้ใช้อาหารเปียกคือสัตว์ที่มีปัญหาโรคระบบปัสสาวะซึ่งต้องการเจือจางปัสสาวะ (urine dilution) © Shutterstock

อาหารเปียกจะเพิ่มปริมาณน้ำโดยรวมที่สัตว์กินในแต่ละวัน 19 20 ถึงแม้จะทำให้สัตว์กินน้ำลดลง 21 ข้อบ่งชี้ที่เด่นชัดที่สุดในการให้อาหารเปียกคือใช้กับสัตว์ที่มีปัญหาโรคระบบปัสสาวะที่ต้องการเจือจางปัสสาวะ (รูปที่2) การให้อาหารเปียกยังสามารถทำได้ในแมวที่เป็นกระเพาะปัสสาวะอักเสบแบบไม่ทราบสาเหตุ (Feline Idiopathic Cystitis; FIC) 22 ค่าความถ่วงจำเพาะของปัสสาวะ (Urine Specific Gravity; USG) และค่าความอิ่มตัวยิ่งยวดสัมพัทธ์ (Relative Supersaturation; RSS) ของแคลเซียมออกซาเลตในแมว 19 และสุนัขสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยง 20 ลดลงเมื่อให้อาหารที่มีความชื้นร้อยละ 73 เทียบกับอาหารที่มีความชื้นร้อยละ 7 การให้อาหารแห้งในสุนัขเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงจากอาหารที่ทำให้เกิดนิ่วชนิดแคลเซียมออกซาเลต 23

อาหารเปียกมีปริมาณคาร์โบไฮเดรตที่ย่อยได้ต่ำกว่าและอาจเป็นตัวเลือกที่ดีในสัตว์ที่มีปัญหาเบาหวาน นอกจากนี้การที่อาหารเปียกสามารถเน่าเสียได้ง่ายกว่าจะส่งเสริมการให้อาหารเป็นมื้อเมื่อเทียบกับการวางอาหารแห้งทิ้งไว้เป็นปริมาณมาก ซึ่งเหมาะสมกับสัตว์ป่วยด้วยโรคเบาหวาน อาหารเปียกยังมีประโยชน์ในสัตว์ที่แสดงอาการเจ็บปากเพราะมีเนื้อสัมผัสที่นุ่มแต่ไม่ได้ช่วยในการป้องกันโรคเหงือกเพราะขาดการขัดสีบริเวณเหงือกซึ่งเป็นคุณสมบัติที่พบได้ในอาหารแห้งสำหรับช่องปากและการแปรงฟัน

ปัจจัยในการเลือกอาหารให้เหมาะสมกับสัตว์เลี้ยงมีหลายประการ ในบางสถานการณ์อาหารเปียกอาจเป็นประโยชน์มากกว่า อาหารเปียกมีราคาสูงกว่าเทียบจากราคาต่อปริมาณพลังงานที่ได้และเน่าเสียได้ง่ายกว่าอาหารแห้ง ดังนั้นสุขภาพของสัตว์ ประวัติการกินอาหารรวมไปถึงกำลังทรัพย์ของเจ้าของเป็นสิ่งที่ต้องนำมาพิจารณาในการเลือกชนิดของอาหาร สิ่งสำคัญที่สุดไม่ว่าจะเลือกอาหารชนิดใดคือการเน้นย้ำกับเจ้าของว่าอาหารนั้นควรมาจากผู้ผลิตที่น่าเชื่อถือที่ใช้ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการสัตว์ วิทยาศาสตร์ด้านอาหาร และวิศวกรรมเพื่อเป็นการรับรองว่าอาหารนั้นจะมีคุณค่าทางอาหารครบถ้วนและปลอดภัย

พิเศษสำหรับสัตวแพทย์ไทย

เข้าทำแบบทดสอบเพื่อสะสม VET-CE ได้ที่นี่

ทำแบบทดสอบ VET-CE

แหล่งอ้างอิง

  1. Laflamme DP, Abood SK, Fascetti AJ, et al. Pet feeding practices of dog and cat owners in the United States and Australia. J Am Vet Med Assoc 2008;232(5):687-694.
  2. Vandendriessche VL, Picavet P, Hesta M. First detailed nutritional survey in a referral companion animal population. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl) 2017;101Suppl 1:4-14.
  3. Zicker SC. Evaluating pet foods: How confident are you when you recommend a commercial pet food? Top Companion Anim Med 2008;23(3):121-126.
  4. Farcas AK, Larsen JA, Fascetti AJ. Evaluation of fiber concentration in dry and canned commercial diets formulated for adult maintenance or all life stages of dogs by use of crude fiber and total dietary fiber methods. J Am Vet Med Assoc 2013;242(7):936-940.
  5. Rodríguez C, Saborido N, Ródenas J, et al. Effects of spray-dried animal plasma on food intake and apparent nutrient digestibility by cats when added to a wet pet food recipe. Anim Feed Sci Technol 2016;216:243-250.
  6. Karr-Lilienthal LK, Merchen NR, Grieshop CM, et al. Selected gelling agents in canned dog food affect nutrient digestibilities and fecal characteristics of ileal cannulated dogs. J Nutr 2002;132(6 Suppl 2):1714S-1716S.
  7. van Zelst M, Hesta M, Alexander LG, et al. In vitro selenium accessibility in pet foods is affected by diet composition and type. Br J Nutr 2015;113(12):1888-1894.
  8. Meyer H, Zentek J, Habernoll H, et al. Digestibility and compatibility of mixed diets and faecal consistency in different breeds of dog. Zentralbl Veterinarmed A 1999;46(3):155-165.
  9. Markovich JE, Freeman LM, Heinze CR. Analysis of thiamine concentrations in commercial canned foods formulated for cats. J Am Vet Med Assoc 2014;244(2):175-179.
  10. Anantharaman-Barr G, Ballèvre O, Gicquello P, et al. Fecal bile acid excretion and taurine status in cats fed canned and dry diets. J Nutr. 1994;124(12 Suppl):2546S2551S.
  11. Hewson-Hughes AK, Hewson-Hughes VL, Colyer A, et al. Consistent proportional macronutrient intake selected by adult domestic cats (Felis catus) despite variations in macronutrient and moisture content of foods offered. J Comp Physiol B. 2013;183(4):525-536.
  12. Zaghini G, Biagi G. Nutritional peculiarities and diet palatability in the cat. Vet Res Commun 2005;29 Suppl 2:39-44.
  13. Dobenecker B, Braun U. Creatine and creatinine contents in different diet types for dogs – effects of source and processing. J Anim Physiol Anim Nutr 2015;99(6):1017-1024.
  14. Salaun F, Blanchard G, Le Paih L, et al. Impact of macronutrient composition and palatability in wet diets on food selection in cats. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl) 2017;101(2):320-328.
  15. Koppel K. Sensory analysis of pet foods. J Sci Food Agric 2014;94(11):2148-2153.
  16. Delaney SJ. Management of anorexia in dogs and cats. Vet Clin North Am Small Anim Pract 2006;36(6):1243-1249.
  17. Linder DE, Parker VJ. Dietary aspects of weight management in cats and dogs. Vet Clin North Am Small Anim Pract 2016;46(5):869-882.
  18. Rowe E, Browne W, Casey R, et al. Risk factors identified for owner-reported feline obesity at around one year of age: dry diet and indoor lifestyle. Prev Vet Med 2015;121(3-4):273-281.
  19. Buckley CMF, Hawthorne A, Colyer A, et al. Effect of dietary water intake on urinary output, specific gravity and relative supersaturation for calcium oxalate and struvite in the cat. Br J Nutr 2011;106 Suppl 1:S128-130.
  20. Stevenson AE, Hynds WK, Markwell PJ. The relative effects of supplemental dietary calcium and oxalate on urine composition and calcium oxalate relative supersaturation in healthy adult dogs. Res Vet Sci 2003;75(1):33-41.
  21. Thomas DG, Post M, Bosch G. The effect of changing the moisture levels of dry extruded and wet canned diets on physical activity in cats. J Nutr Sci 2017;6:e9.
  22. Forrester S, Roudebush P. Evidence-based management of feline lower urinary tract disease. Vet Clin North Am Small Anim Pract 2007;37(3):533-558.
  23. Lulich JP, Osborne CA, Thumchai R, et al. Epidemiology of canine calcium oxalate uroliths; identifying risk factors. Vet Clin North Am Small Anim Pract 1999;29(1):113-122, xi.
Linkedin
Jess L. P. Benson

Jess L. P. Benson

Dr. Benson received her DVM from Virginia Maryl and College of Veterinary Medicine (VMCVM) in 2018. She has a particular interest in nutrition อ่านเพิ่มเติม

Megan L. Shepherd

Megan L. Shepherd

Dr. Shepherd received her DVM from VMCVM in2006 and spent two years in general equine practice before returning to VMCVM อ่านเพิ่มเติม

บทความอื่นๆ ในประเด็นนี้

หมายเลขหัวข้อ 28.3 เผยแพร่แล้ว 31/03/2021

โรคที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรมและอาหาร   ในสุนัข

เมื่อสัตวแพทย์พบสุนัขที่แสดงอาการป่วยอย่างรุนแรง อาจมองข้าม...

โดย Giacomo Biagi

อ่านบทความ

หมายเลขหัวข้อ 28.3 เผยแพร่แล้ว 31/03/2021

พฤติกรรมการกินของแมว

การกินอาหารมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตในการอยู่รอด แต่สำหรับมนุษย์...

โดย Jon Bowen

อ่านบทความ